Aşırı Alkol Tüketimi ve Bilinç Kaybı: Ne Kadar Alkol İçmek Zararlıdır?

Aşırı içki içme ve aşırı alkol tüketimi, yalnızca bilinç kararması gibi tehlikeli durumlara değil, uzun süreli sağlık sorunlarına da yol açabilen riskli davranışlardır.

Eğer daha önce alkol kaynaklı bir bilinç kararması geçirdiyseniz, içki kültürünün sıradan bir parçası diyerek bunu yabana atması kolay olabilir veya sürekli olan bir şey değilse, size önemli bir şey yok gibi gelebilir. Fakat, bu riskli aşırı içki içme ve aşırı alkol tüketimi davranışı, ne sıklıkla gerçekleştiği fark etmeksizin, yalnızca tehlikeli durumlara değil, aynı zamanda uzun süreli sağlık sorunlarına da yol açabiliyor.

Hastalık Korunma ve Önleme Merkezi (CDC), alkollü kazalar ve karaciğer kanseri gibi kronik sağlık sorunları dahil alkol kaynaklı sebeplerden her yıl yaklaşık 88.000 insanın hayatını kaybettiğini tespit etmiştir. Ayrıca, 20-64 yaş arası bireylerdeki ölümlerin %10’unun nedeni aşırı içki tüketimidir. Amerika Birleşik Devletleri’nde aşırı içki içme, yoğun alkol kullanımının en yaygın, maliyetli ve ölümcül biçimidir.

Aşırı içki tüketiminin hayatınızda nasıl sonuçlar doğurabileceğini daha iyi anlamak, alkol kullanımının nihayetinde alışkanlığa veya bağımlılığa yol açabilecek problematik boyutlarını önlemeye yardımcı olabilir.

Aşırı İçki Tüketimi Nedir?

Makul veya düşük riskli alkol kullanımının ne olduğuna dair tanımlamalar bulunsa da, birçok sağlık uzmanı aslında güvenli bir alkol tüketimi miktarı olmadığını iddia edebiliyor. Gelgelelim, söz konusu "zararsız" içki tüketimi miktarı olduğunda, 2015-2020 Amerikan Diyet Kılavuzu, kadınlar için günde 1; erkekler için günde 2 standart içkiye kadarını kabul ediyor.

Bir kişinin karaciğeri saatte 1 standart içki veya 17.74 mL (0.6 ons) saf alkolü işlemden geçirebilir. Genellikle şunlar 17.74 mL saf alkol içermektedir:

• 350 mL bira veya %5 alkol oranına sahip tek bir şişe.
• %7 alkol oranlı 236 mL malt likörü.
• %12 alkol oranlı 147 mL şarap.
• 44.36 mL sert likör veya % 40 alkol oranına sahip tek bir shot.

Madde Kullanımı ve Akıl Sağlığı Hizmetleri İdaresi (SAMHSA) iki saatlik bir süre içinde aşırı içki tüketimini, kadınlar için 4 veya daha fazla alkollü içecek ve erkekler için 5 veya daha fazla alkollü içecek olarak sınıflandırıyor. Hastalık Korunma ve Önleme Merkezi (CDC)’ye göre aşırı içki tüketimi, ABD’de, 2010 yılında devlete 249 milyar dolara mâl olmuş ve sağlık hizmeti harcamalarına, işyeri verimliliğinde kayıplara ve yargılama giderlerine sebep olmuş ciddi fakat önüne geçilebilir bir sorun.

Aşırı İçki Tüketiminin Hastalık Etkileri

Ülke çapında, 6 yetişkinden 1’i ayda yaklaşık 4 kez aşırı içki tüketmekte ve yıllık toplam 17 milyar aşırı içki tüketimi olmakta. Bu yetişkinlerin %90'ından fazlası geçtiğimiz 30 günde aşırı içki tükettiğini bildiriyor.

Aşırı içki tüketimi ayrıca:^{[1], [2], [3], [4], [5]}

• Kronik hastalıklar (örneğin, inme, kalp, karaciğer hastalığı, birtakım kanser hastalıkları, hipertansiyon),
• Şiddet,
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar,
• Hafıza ve öğrenme sorunları,
• İstenmeyen gebelik ve kötü gebelik sonuçları (örneğin düşük, ölü doğum, ani bebek ölümü sendromu, fetal alkol spektrum bozuklukları),
• Alkol kullanım bozukluğu

dahil birçok sağlık sorunu ile ilişkilendirilmektedir.

Aşırı içki tüketimi ölüme yol açabilen alkol zehirlenmesi riskini de artırmaktadır. Alkol zehirlenmesinin bariz belirtileri arasında şiddetli zihin bulanıklığı, yavaş veya düzensiz soluk alıp verme, ciltte mavileşme, düşük vücut ısısı, kusma, nöbet ve soğuk veya ıslak cilt yer alıyor. Eğer birisinin alkol zehirlenmesi geçirdiğinden şüpheleniyorsanız, derhal 112’yi arayın.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Bilinç Kararması Nedir?

Bilinç kararması, hafıza kaybı (alkolde) için kullanılan genel bir terimdir ve birinci sırada yer alan sebep, kan alkol düzeylerindeki ani yükseliştir. Buna bazen alkol kaynaklı bellek yitimi de denilmektedir.

Bilinç kararması gerçekleştiğinde, kişi konuşmak gibi diğer becerileri sürdürürken, uzun süreli yeni anılar oluşturmada sorunlar yaşar. Bunlar, çoğunlukla aşırı içki tüketiminden kaynaklanan kan alkol düzeyindeki ani yükselişin sonuçlarıdır. Bununla birlikte, alkolün hafıza üzerindeki etkisi, bir bilinç kararması veya kısmi kararmaya neden olacak BAC seviyesi dahil olmak üzere farklı kişiler arasında değişiklik gösterebilir - ki bazı insanlar hiçbir zaman bilinç kararması yaşamamaktadır.

Genellikle, bir kişinin kan alkol düzeyinin bilinç kaybına neden olması için yasal sınırın iki katı yani en az %0,16'ya ulaşması gerekir. Yine de, alkol sadece birkaç içkiden sonra da hafıza kaybına yol açabilmektedir ve bir kişi ne kadar çok içerse, bozulma o kadar artmaktadır.

Bilinç Kararması Nasıl Gerçekleşir?

Ayıkken anılar duyusal "girdi dönüşüm kodlaması" adı verilen işlem aracılığıyla kısa süreli bellekte işlenir, sonra da benzer bir işlem ile uzun süreli belleğe tanışır. Bir kişi bir şeyi hatırladığında, beyni uzun süreli bellekten o anıyı bulup çıkarır ve kişi olayı yeniden yaşarken, anıyı kısa süreli belleğe çevirir. Araştırmalar, alkolün kısa süreli ve uzun süreli bellek depolama arasındaki aktarım kodlamasına ve bilgi bulup çıkarmaya engel olduğunu ve bir kişinin olaysal belleğini bozduğunu gösteriyor.

Bilinç Kararmasının Türleri

Alkol kaynaklı bilinç kararmalarının iki türü vardır: tek parça tamami kararma ve kısmi (parça parça) kararma. Tek parça tamami kararma, hiçbir şekilde geri düzelmeyecek hafıza kaybına yol açar. Kısmi (parça parça) kararma ise daha yaygındır ve neler olduğunu birden hatırlayamayabilirsiniz demektir; fakat belli ipuçları anıların geri gelmesini tetikleyebilir.

Bilinç kararması ve bayılma arasında da bir fark vardır. Bir kişi bayıldığında, her ne kadar kendi ile konuşulması veya kendisine dokunulması gibi uyarıcılara tepki vermesi pek mümkün olmasa da, uykuya benzer bir hal içerisinde bilinci kaybeder. Bir kişinin bilinci karardığında ise, kararlar vermeye, sohbeti sürdürmeye ve hatta içmeye devam edebilir. Bilinci açık gibi görünür; fakat neler olduğunu hatırlamayacaktır. Bu son derece tehlikelidir çünkü kişi araba sürmeye kalkışabilir, korunmasız cinsel ilişkiye girebilir veya kalıcı hasara veya ölüme bile sebebiyet verebilecek riskli davranışlar sergileyebilir.

En Çok Kimler Alkol Kaynaklı Bilinç Kararması Riski Altındadır?

Kadınlar erkeklerden daha fazla; genç yetişkinler ise daha yaşlı yetişkinlere nazaran daha büyük bir risk altındadırlar. Alkol dağıtımını ve cinsler arasında metabolizmayı etkileyen hormon farklılıkları, vücut yapısı ve fiziksel boyut, kuvvetle muhtemel neden kadınların bilinç kararması yaşamaya daha eğilimli olduklarının sebebidir. Bilinç kararmaları içki içip uyku hapı ve kaygı giderici ilaçlar kullanan kişilerde bulunan çok daha düşük kan alkol düzeylerinde meydana gelmektedir.

Genellikle, ergenlik çağındaki kişiler ve genç yetişkinler arka arkaya aşırı içki tüketmeye daha meyillidir ki bunu yaptıklarında, her seferinde daha fazla içme olasılıkları daha yüksektir. Madde Kullanımı ve Akıl Sağlığı Hizmetleri İdaresi’nin 2017 Ulusal Madde Kullanımı ve Sağlık Araştırmasına göre, 12-20 yaş arası bireyler arasında, tahmini 4.5 milyon kişi geçtiğimiz son bir ay içerisinde en az 1 kez aşırı içki tüketimi gerçekleştirmiş ve 0.9 milyon kişi de 5 veya daha fazla gün içerisinde aşırı içki tüketmiştir.

Yapılan bir araştırma ayrıca üniversite öğrencilerinin %50’sini bir noktada alkolden olduğu bildirilen bilinç kararması geçirdiğini ve %40’ının önceki yılda da bilinç kararması yaşadığını bildirdiğini tespit etmiştir. Bu çok riskli üstelik gençleri ve hastalık, duygudurum bozuklukları, cinsel istismar, fiziksel şiddet ve hastanelik olma gibi hukuki, maddi, akademik ve kişisel sonuçlara uğratmaktadır.

Aşırı İçki Tüketimi ve Bilinç Kararması Bağımlılık Belirtileri Midir?

Aşırı içki tüketimi alkol kullanım bozukluğu ile aynı şey olmamakla birlikte, sıklıkla çok fazla içki içmek bağımlılığa sebep olan alkolizm riskini artırmaktadır. Önceden alkol kaynaklı bilinç kararmaları, problemli içki tüketiminin bir erken uyarıcı belirtisi ve alkolizmin ilk üç belirtisi arasında yer almaktaydı.

Artık anlaşılıyor ki bilinç kararmaları doğrudan bir bağımlılık belirtisi olmamakla birlikte, bunlar alkol bağımlılığının erken evrelerindeki bir kişinin sağlam bir göstergesidir. Yetişkinlerde, kadınlar için günde 3 (veya haftada 7’den fazla); erkekler için günde 4 içkiden fazlası (veya haftada 14’ten fazla) aşırı veya riskli içki tüketimi olarak kabul edilmektedir.

Düzeltmeler: Bu yazının önceki bir versiyonunda, orijinal kaynakta alkolle ilişkilendirilen sorunlar arasında sayılan "şiddet" ("violence") sözcüğü, hatalı bir şekilde "tecavüz" olarak çevrilmiştir. Her ne kadar akademik literatür genelinde alkol tüketimi ile cinsel taciz/tecavüz vakaları arasında belirgin ve güçlü bir korelasyon tespit edilmiş olsa da, her korelasyonun nedensellik bildirmediği ve cinsel taciz/tecavüz vakalarının asıl suçlusunun suçu işleyen taraf olduğu hatırlanmalıdır. Bu çeviri hatasının yaratmış olabileceği olumsuz etkilerden ötürü özür dileriz.